Wat is haardhout nou precies?
Haardhout kan eigenlijk van alle soorten en mate houtsoorten gemaakt worden. Het ene houtsoort zal langer branden als het andere, maar een eigenschap hebben ze gemeen en dat is dat er aan het einde alleen nog maar as overblijft.
Wij als mensen gebruiken hout voor vele doelstellingen. Er worden huizen, veranda’s en overkappingen van gebouwd. Ook worden er aanleg steigers of een boot van gemaakt en een enkeling zal zich ertoe wagen om er een kunstwerk van te maken. Zo zijn er nog vele toepassingen voor hout te bedenken, denk maar eens aan meubels.
Al het hout dat we kunnen zien, voelen, ruiken etc. is ook gegroeid in de vorm van een boom in onze natuur. Aan deze boom hebben dieren hun vacht geschuurd, nestjes in gebouwd en holletjes in gemaakt. Deze bomen hebben dus een unieke voetafdruk binnen onze samenleving.
Het duurt vele jaren voordat een boom is groot geworden. U kent dan misschien ook de uitspraak
‘Boompje groot, plantertje dood.’
dan ook wel. Deze is dan ook niet voor niets bedacht door iemand.
Maar om terug te komen op ons onderwerp: Haardhout. Wie kent het niet? Even ‘s avonds om het vuur heen zitten of lekker met z’n allen om de kachel heen. Een heerlijke warmte word er dan ook vrij gegeven als het hout lekker aan het branden is. Haardhout is en blijft een natuurproduct, en zal dit ook altijd blijven. Zonder bomen, geen haardhout.
Haardhout is voornamelijk afkomstig van bomen die niet gebruikt kunnen worden voor de houtindustrie. Er kan geen mooie plank of balk van gezaagd worden, ook is de boom, die aan haardhout is gezaagd en gekloofd, niet geschikt om op de plaats te blijven staan waar deze al vele jaren zijn plekje heeft gehad. Dit kan door verschillende redenen voorkomen, de boom is dood, omgewaaid of moet worden geruimd voor een nieuw huizenblok of een mooi vrijstaande villa.
Ook stammen die langs een weiland of autoweg hebben gestaan worden vaak direct voor haardhout gebruikt en gaan niet naar de houtindustrie. Dit word gedaan omdat er in bomen die langs de autoweg of in een weiland hebben gestaan een vergrote kans hebben dat er ijzer in de bomen is geslagen. Denk hierbij aan een afrastering in het weiland of een poster van een vermiste kat of hond die langs de autoweg in de boom word geslagen.
Bomen die uit een gebied komen waar vroeger heftig is gevochten, zoals de Grebbelinie, worden vaak alleen gebruikt voor haardhout. De handgranaten en kogels die nog in deze boom zitten krijgen elke bomenzaag kapot, en dat is iets waar men in de houtindustrie niet op zit te wachten. Deze bomen hebben vaak wel een enorme geschiedenis mee gemaakt en zijn de stille toehoorders van onze geschiedenis. Als deze bomen eens konden praten…
Soorten haardhout
Maar goed, we wijken weer af van ons onderwerp. Ik zal u hieronder in het kort wat informatie verschaffen over het haarhout waarvoor u nu eigenlijk op onze website bent terecht gekomen. Zoveel houtsoorten als er zijn, zoveel soorten brandhout zijn er. Echter is niet alles ideaal om in de kachel te stoppen. Hieronder hebben we een lijst gemaakt van verschillende houtsoorten, verdeeld in verschillende categorieën
Harde houtsoorten
Eikenhout
Eikenhout is een harde en sterke houtsoort. Ook heeft een eik een hoge dichtheid ten opzichte van andere houtsoorten. De dichtheid van eiken is 0,78 g/cm3. Dit houd in dat 1 kuub, gestapeld, eiken haardhout +- 800 kg weegt. Houd er wel rekening mee dat goed gedroogd haardhout een vochtpercentage van onder de 20% moet hebben.
Eikenhout is het ideale houtsoort voor hoog rendement stokers. Dit houd in dat eiken haardhout per g/cm3 meer warmte afgeeft dan andere houtsoorten. Het vlammen spel van eiken haardhout is niet uniek. Het brandt rustig en constant en zal er zeker geen prachtig schouwspel van maken, ten opzichte van sommige andere houtsoorten.
Binnen het eikenhout bestaan er verschillende soorten. Zo heb je bijvoorbeeld Europees of Amerikaans eiken. Maar dit is voor ons niet zozeer van belang, degene die hier belang bij heeft is de meubel industrie. Als wij het hier over eikenhout hebben, hebben we het over eikenhout in het algemeen. De verschillende soorten doen er binnen de ‘haardhout-wereld’ niet zozeer toe.
Heeft u zelf eikenhaardhout en laat u dit buiten drogen? Let er dan op dan u het hout het beste kan drogen door het eerste 2 jaar buiten, niet afgedekt, te laten staan om vervolgens het hout 2 jaar afgedekt te laten drogen. Door het hout onafgedekt buiten te laten staan kan de regen de tannine (ook wel looizuur genoemd) wegspoelen. Hiermee voorkomt u schade aan uw schoorsteen of kachelpijp. Als u eiken met tannine erin verbrand, dan vormt zich het zogenaamde ‘Creosoot’ (beter bekend als Carbolineum) zich op de wanden van de rookkanalen. Creosoot is uiterst brandbaar en kan dus zeer gevaarlijk situaties opleveren.
Let wel op: Eiken hout is over het algemeen wat lastiger te krijgen, dit komt doordat er de afgelopen jaren veel eiken bomen zijn gekapt. Hier worden wel nieuwe eiken bomen voor geplant, maar deze groeien niet zo snel. De eik is een trage en stevige groeier. De schaarsheid van de eiken kan de prijs van zowel de ‘normale’ balken en planken als de prijs van het haardhout fors omhoog brengen.
Beukenhout
Beukenhout word door veel haardhout leveranciers aangeprezen als het beste haardhout. Dit komt doordat beukenhout een zeer hoog rendement heeft, snel droogt en het geeft een mooie vlam om naar te kijken. Echter is een nadeel van beukenhout dat, als het te lang ligt, het snel wegrot en dan verliest het zijn stook rendement.
De dichtheid van een beuk is 0,72 g/cm3. Dit houd in dat 1 kuub gestapelde beuken haardblokken rond de 720 kg zal wegen.
De beuk is ten opzichte van een eik wel veel beter te verkrijgen. De prijzen voor beuken haardhout kunnen dus aanzienlijk verschillen ten opzichten van het eiken haardhout.
Zachte houtsoorten
Naast de harde houtsoorten zijn er ook zachte houtsoorten. Deze houtsoorten hebben vaak een lagere dichtheid en branden (zeer) snel op. Maar dit is zeker niet alleen nadelig, snelle verbranding van hout heeft ook voordelen. Zo komt er namelijk in een korte tijd spanning veel hitte vrij. Dit is voor bijvoorbeeld uw rookkanaal niet verkeerd. Doordat er snel veel warmte vrijkomt, kunnen de wanden van uw rookkanaal schoon branden. Helemaal schoon zullen ze nooit worden, maar het verminderd wel de kans op een verstopte schoorsteen pijp.
Let op: bovenstaande geld niet voor alle zachte houtsoorten. Er zijn houtsoorten die gewoonweg niet handig zijn om te stoken. Bij de betreffende houtsoorten zal ik u dat proberen uit te leggen.
Elzenhout
De Els is een boom die in de familie van de berken thuishoort. Hierdoor valt deze houtsoort onder de zachtere houtsoorten. Els heeft een grijs/witte kleur en word snel nadat het gezaagd en gekloofd is een beetje rood/bruin van kleur. Het elzen haardhout ontbrandt makkelijk en geeft veel warmte af in een korte tijd. Ook heeft het elzen haardhout een mooi vlammen spel om naar te kijken.
Doordat het snel, veel warmte afgeeft is het ook goed hout om buiten te kunnen stoken. Denk hierbij aan een vuurplaats of vuurkorf. Ook is dit hout geschikt voor accumulerende kachels. Dit zijn kachels die de warmte die het haardvuur produceert opslaan en vaak nog lange tijd uitstralen nadat de vlammen gedoofd zijn. Een voorbeeld van een accumulerende kachel is een speksteen kachel.
Hartelijk dank voor het lezen tot hiertoe.